بیماری دیابت چیست؟
دیابت یا مرض قند نوعی بیماری متابولیک (سوخت و ساز مواد غذایی) مزمن است. ماجرا از آنجا آغاز می‌شود که هورمونی به نام انسولین عملکرد خود را از دست می‌دهد. در افراد دیابتی این هورمون توسط غده پانکراس یا همان لوزالمعده ترشح می‌شود. وظیفه اصلی آن، این است که گلوکز را به سمت سلول‌های بدن هدایت کند. زمانی که انسولین در انجام وظیفه خود ناتوان است، گلوکز به جای ورود به سلول، در خون انباشته می‌شود و به این ترتیب سطح آن در بدن بالا می‌رود؛ دقیقا همینجاست که می‌گوییم دیابت گرفتم.
زمانی که کلمه دیابت به گوشتان می‌خورد، احتمالاً اولین چیزی که به ذهنتان می‌رسد قند خون بالا برای افراد دیابتی است.
در این جا سعی داریم درباره بیماری افراد دیابت، علل ابتلا به آن و روش‌های درمان و کنترل بیماری دیابت صحبت کنیم. دیابت یک بیماری مزمن و پیش‌رونده است. در کشور ما بالغ بر ۵ میلیون بیمار دیابتی وجود دارد که نیمی از این بیماران، از بیماری خودآگاه نیستند و به علت عدم تشخیص به موقع، دچار عوارض خطرناک ناشی از بیماری می‌شوند.
چه کسانی به دیابت مبتلا می‌شوند
وجود یک یا چند مورد از علایم زیر که به علایم خطر در دیابت موسوم هستند، احتمال ایجاد دیابت در فرد را بالا می برد
افراد کم تحرک
سابقه دیابت در بستگان درجه یک
سابقه دیابت بارداری یا تولد نوزاد با وزن بالا
افراد دیابتیضضضضضضضض که به علت فشار خون بالا تحت درمان هستند
زنان با سندرم تخمدان پلی کیستیک
وجود هموگلوبین A1C مساوی یا بیشتر از %5.7 یا اختلال تحمل گلوکز در آزمایش خون یا اختلال گلوکز ناشتا در آزمایش‌های قبلی
ابتلا به بیماری‌های همراه با مقاومت به انسولین (مانند چاقی شدید)
سابقه بیماری‌های قلبی عروقی
چربی خون بالا
انواع دیابت
به طور کلی دو نوع دیابت وجود دارد
دیابت نوع یک
دیابت نوع دو
در دیابت نوع یک که به آن دیابت وابسته به انسولین نیز گفته می‌شود و شیوع کمتری دارد، دلایل ژنتیکی و محیطی علت آغاز بیماری هستند که هنوز به طور کامل هم شناسایی نشده‌اند.
افراد در هر سنی ممکن است که به دیابت نوع یک مبتلا شوند، اگرچه این نوع دیابت در کودکان و جوانان شایع‌تر است.
دیابت نوع دو که از آن به عنوان دیابت غیر وابسته به انسولین نیز یاد می‌شود، شایع‌ترین نوع دیابت در جهان است که معمولاً به دلیل مقاومت سلول‌های بدن نسبت به انسولین رخ می‌دهد.
دیابت نوع دو در بزرگسالان بیشتر دیده می‌شود ولی به دلیل اضافه وزن، کاهش تحرک و تغذیه نامناسب شیوع آن در جوانان و نوجوانان هم رو به افزایش است.
دیابت نوع ۱
فرد ممکن است در دیابت نوع ۱، علائم زیر را مشاهده کند:
گرسنگی شدید
افزایش تشنگی
کاهش وزن ناخواسته
تکرر ادرار
تاری دید
خستگی
تغییرات خلقی نیز یکی از علائم محتمل در این بیماری است.
دیابت نوع ۲
فرد ممکن است در دیابت نوع ۲، علائم زیر را مشاهده کند:
افزایش گرسنگی
افزایش تشنگی
افزایش ادرار
تاری دید
خستگی
روند کند در بهبود زخم ها
یکی از علائم محتمل، عفونت های راجعه است، زیرا زمانی که میزان گلوکز در خون افزایش می‌یابد، روند بهبود بدن با دشواری مواجه می‌شود
رژیم غذایی افراد دیابتی
تغذیه سالم در کنترل دیابت، بسیار تأثیرگذار است. در برخی موارد، تغییر رژیم غذایی می تواند برای کنترل بیماری کافی باشد.
دیابت نوع ۱
تغییرات سطح قند خونتان بر اساس نوع غذاهایی است و طبق آن، کاهش می یابد. غذاهای نشاسته‌ای یا قندی به سرعت موجب افزایش قند خون می شوند. در حالی که پروتئین و چربی، به صورت تدریجی موجب افزایش آن می شود.
پزشکانتان ممکن است به شما کاهش میزان مصرف کربوهیدرات را در رژیم غذایی روزانه توصیه کنند. همچنین مصرف کربوهیدرات روزانه‌تان باید متناسب با دوز انسولین مصرفی باشد.
از متخصص تغذیه‌ای مشاره بگیرید، تا با کمک یک دیگر یک رژیم غذایی برای کنترل دیابت طرح ریزی کنید. ایجاد تناسب میان پروتئین، چربی و کربوهیدرات مصرفی می تواند به شما در کنترل قند خون کمک کند.
دیابت نوع ۲
رعایت رژیم غذایی مناسب، می تواند در کنترل قند خونتان و کاهش وزن اضافی تأثیرگذار باشد.
شمارش کربوهیدرات مصرفی، بخش مهمی از رژیم غذایی دیابت نوع 2 است. متخصص تغذیه می تواند به شما در تنظیم میزان کربوهیدرات مصرفی در وعده های غذایی روزانه کمک کند.
به منظور تعدیل و ثبات سطح قند خون، بکوشید تا در طی روز تعداد وعده های غذایی را بیشتر و حجم مواد غذایی مصرفی در هر وعده را کمتر کنید. از غذاهای سالم مانند موارد زیر بیشتر استفاده کنید.
میوه ها
سبزیجات
غلات کامل
پروتئین بدون چربی مانند مرغ و ماهی
چربی های سالم مانند روغن زیتون و آجیل
از مصرف غذاهای دیگر بپرهیزید. زیرا می توانند ثبات سطح قند خونتان را از بین ببرند و تغییرات زیادی در آن ایجاد کنند. در این لینک، غذاهایی را بیابید که در صورت ابتلا به دیابت باید از مصرفشان خودداری کنید.
عوارض دیابت
همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم، بیش از نیمی از مبتلایان به دیابت از بیماری خود آگاه نیستند. عدم آگاهی از دیابت و بالا ماندن قند خون می‌تواند در طولانی مدت به دلیل عدم تشخیص به موقع و کنترل نکردن قند خون، عوارض خطرناکی را برای بیماران به همراه داشته باشد.
از عوارض خطرناک دیابت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیماری کلیوی: شایع‌ترین علت بیماری کلیوی منجر به دیالیز یا پیوند کلیه، دیابت است.
مشکلات بینایی: دیابت می‌تواند منجر به مشکلات جدی بینایی و حتی نابینایی شود.
بیماری‌های قلبی عروقی: مهمترین علت مرگ در بیماران دیابتی، مشکلات قلبی عروقی است.
بیماری اعصاب محیطی: دیابت با تأثیر بر اعصاب محیطی باعث اختلالات حسی و در نتیجه ایجاد زخم‌های مزمن در اندام‌ها می‌شود. عفونت ناشی از این زخم‌ها می‌تواند به قطع عضو منجر شود.
سخن آخر
سیاه شدن ناخن پا یکی از علائمی است که ممکن است افراد دیابتی را درگیر نماید و لازم است به صورت جدی به آن توجه شود. در این مقاله به مشکلات ناخن در بیماران دیابتی پرداختیم و روش‌های درمان آن را بیان کردیم. برای درمان زخم دیابتی می‌توایند کلینیک زخم مشهد را انتخاب کنید و از خدمات این مجموعه بهره‌مند شوید.
