نقل و قولی از گذشتگان وجود دارد که وقتی زخم ها شروع به خارش می کنند که در حال بهبودی هستند! این گفته البته از نظر علمی هم ثابت شده است و هنگام خارش زخم می توان پی برد که آن ها در حال بهبود هستند. اما با این حال خارش زخم ها همیشه خبر خوبی به ما نمی دهند و در ادامه به بررسی درمان خارش زخم می پردازیم.
دلیل خارش زخم چیست و درمان خارش زخم به چه صورتی است؟
همه انسان ها عصب های حساسی زیر پوست خود دارند. هرگاه تحریکی روی پوستتان ایجاد شود آن ها واکنش نشان می دهند. این می تواند چیزی ساده مثل حرکت جسمی روی پوست یا زخم و بریدگی باشد.
طی روند بهبود زخم، این اعصاب به نخاع نشان می دهند که پوست در حال تحریک شدن است. مغز این سیگنال ها را به صورت خارش دریافت می کند.
این اعصاب هم چنین به مواد شیمیایی مثل هیستامین حساس اند که بدن در واکنش به آسیب آن را آزاد سازی می کند. هیستامین به رشد مجدد سلول های پوستی کمک می کند اما می تواند باعث ایجاد خارش و چیزی بیشه آلرژی شود.
رشد مجدد بافت پوست هم می تواند باعث خارش شود. با گستردگی سلول های کلاژن و رشد مجدد پوست، خارش آغاز می شود. وقتی زخم خشک و پوسته پوسته شود، احساس خارش را تشدید می کند.
این سیگنال های مغز را نادیده بگیرید! خارش زخم می تواند پوست های جدید را از بین برده و باعث تشدید زخم و خونریزی شود و روند بهبودی زخم را مختل کند.
چگونه یک زخم خوب می شود!؟
در ادامه مراحل مختلف درمان زخم برای رسیدن به بهبودی کامل را بررسی کرده و سپس به درمان خارش زخم می پردازیم.
۱- مرحله خونریزی
این مرحله، مرحله هموستاز نیز نامیده می شود. دقیقا جایی است که آسیب رخ داده است. بدن با فعال کردن جریان گردش خون؛ مایع لنفاوی را به منطقه آسیب دیده وارد می کند که بتواند از دست دادن خون را کنترل کند.
۲- مرحله دفاع و التهاب
این مرحله، مرحله شروع ترمیم و بهبود است. بلافاصله بعد از آسیب شروع شده و معمولا تا ۶ روز بعد از آن ادامه دارد. بدن شما گلبول های سفید را برای مبارزه با باکتری ها مضر در محل زخم می فرستد و تورم در محل زخم آغاز می شود و سپس روند ترمیم ادامه می یابد.
۳- مرحله تکثیر شدن
مرحله تکثیر از یک تا چهار هفته به طول می انجامد. این مرحله، مرحله دانه بندی و رشد مجدد بافت پوست هم نامیده می شود. علائم ترمیم و بهبودی پوست در این مرحله خود نمایی می کنند. زخم ها از سلول های جدید پوستی که در حال رشد هستند محافظت می کنند و روند بهبود سریع تر خواهد شد.
۴- مرحله بهبود زخم
این مرحله بازسازی نیز نام دارد و می تواند از ۳ تا ۴ هفته طول بکشد. این مرحله با افزایش قدرت و انعطاف بافت پوست جدید و ایجاد فیبر های کلاژن باعث بهبود زخم ها می شود.
نحوه مراقبت و درمان خارش زخم
وقتی دچار بریدگی یا زخم شدید، اولین اقدام شما شست و شوی آن با آب ولرم و صابون جهت جلوگیری از عفونت احتمالی است. هم چنین می توانید با این کار سوزش و خارش را کاهش دهید. این کار را با ملایمت انجام دهید که به بافت جدید در حال رشد آسیبی وارد نکنید.
برخی دیگر از اقدامات جهت درمان خارش زخم عبارتند از:
- محل زخم را مرطوب نگه داریدبا لایه ای استریل شده منطقه زخم خود را بپوشانید تا هم از خاراندن آن جلوگیری کنید و هم احتمال عفونت را کاهش دهید
- از کمپرس سرد برای کاهش خارش زیر ۲۰ دقیقه استفاده کنید
- با پوشیدن لباس های گشاد از تحریک ناحیه زخم شده جلوگیری کنید
- از لباس های دارای لایه تنفسی جهت جلوگیری از عرق کردن در ناحیه زخم استفاده کنید
- با مشورت پزشک از دارو های ضد خارش استفاده کنید
- در موارد شدید تر و مواردی که خارش زخم ها خوب نمی شود، پزشک ممکن است برای درمان خارش زخم، از موارد زیر کمک بگیرد.
- می تواند زخم را دبرید کند، از دارو های ضد التهابی مثل کرم های استروئیدی استفاده کند، داروی گاباپنتین را تجویز کند یا استفاده از برخی دارو های خاص ضد افسردگی را مجاز نماید.
- شما هم چنین باید فقط از پماد ها و دارو هایی که دکترتان تجویز می کند استفاده کنید و هنگام تعویض لباس هایتان حتما دست خود را قبل از آن بشویید.
- هم چنین در صورت داشتن چسب زخم، به هیچ وجه آن را جا به جا نکنید. این چسب ها پس از مدتی خود برداشته می شوند.
اقداماتی که باید از آن پرهیز کنید!
با بهبود بیشتر زخم شما، خارش شما هم بیشتر می شود. آن را نخارانید! با کمی صبر مراحل خارش را پشت سر گذاشته و به بهبودی برسید. این برای بهبودی شما ضروری است!
معمولا خارش طی ۴ هفته یا کمتر ناپدید می شود؛ البته به عواملی مثل نوع زخم و اندازه آن هم بستگی دارد.
اگر بعد از حدود یک ماه زخم شما بهبود نیافت یا خارش شما ادامه داشت، از پزشک متخصص بخواهید ناحیه زخم شما را بررسی کند که از نبود عفونت در محل مطمئن شود. در صورت وجود عفونت درمان مشخصی برای شما تجویز خواهد کرد.
کلام پایانی
همان طور که گفته شد، خارش زخم یکی از مراحل ترمیم آن است. با رعایت نکات گفته شده و عدم تحریک جای زخم به روند بهبود سریع تر درمانتان کمک خواهید کرد.
اگر بعد از مدتی احساس خارش شما بیشتر شد یا از بین نرفت، با مشورت از پزشک دیگر راه های درمان خارش زخم را از او بخواهید. همیشه مطمئن ترین راه مشورت با پزشک است و با نسخه نویسی برای خود ممکن است وضعیت را وخیم تر کنید و نیاز به درمان های شدید تری پیدا کنید.
