مراقبت از زخم مزمن نیاز به یک رویکرد چند رشته ای دارد. در کلینیک مراقبت از زخم مزمن، پزشکان متخصص و پرسنل پزشکی وضعیت زخم های بیمار را ارزیابی کرده و در مورد مناسب ترین درمان تصمیم گیری می کنند. متخصصان علاوه بر مراقبت و پانسمان با توجه به ویژگی های زخم، بیمار را از نزدیک با توجه به ویژگی های زخم دنبال می کنند. در مراقبت از زخم از “محصولات مراقبت از زخم و پانسمان” که مخصوص مراقبت از زخم استفاده می شود. پزشکان متخصص ما زمان های کنترل را با توجه به شرایط و نیاز بیمار تعیین می کنند و اقدامات لازم را انجام می دهند.

زخم مزمن چیست؟

به زخم هایی که دیر یا ضعیف ترمیم می شوند یا اصلا خوب نمی شوند زخم مزمن می گویند. بر خلاف زخم های حاد، زخم های مزمن محیط خاص خود را دارند. ایسکمی، هیپوکسی یا عفونت از ویژگی های اصلی محیط زخم مزمن هستند. اگر زخمی در عرض سه ماه خوب نشود، می توان آن را زخم مزمن نامید. زخم های مزمن شامل زخم های پای دیابتی، زخم های فشاری، زخم های وریدی، زخم های ایسکمیک و زخم های ناشی از واسکولیت های مختلف است.

با این حال، یک زخم می تواند بدون دلایل رایج مزمن شود. در این مورد عوامل موضعی مربوط به محل زخم ذکر می شود. بهبود زخم ممکن است به دلیل عوامل موضعی مانند جریان ناکافی خون، کشش بیش از حد پوست، بسته شدن نامناسب زخم جراحی، تخلیه ناکافی وریدی، وجود جسم خارجی، وجود عفونت و تحرک ناحیه زخم به تاخیر بیفتد.

بهبود زخم و راه های درمان آن

انواع زخم های مزمن:

زخم هایی که در زمان معینی بهبود نمی یابند و معمولاً عود می کنند، زخم مزمن نامیده می شوند. این زخم ها را می توان به عنوان شواهد بصری یک بیماری زمینه ای مانند فشار بر بافت ها، گردش خون ضعیف یا تغذیه نامناسب مشاهده کرد. زخم های فشاری، زخم های وریدی ساق پا و پای دیابتی نمونه هایی از زخم های مزمن هستند. برای درمان موفقیت آمیز زخم های مزمن، فرد باید به طور کلی معاینه شود. علاوه بر این، مراقبت موضعی دقیق از زخم، درک فرآیند بهبود زخم، آگاهی از پانسمان های مدرن زخم و تنظیم و کنترل علل زمینه ای زخم مورد نیاز است.

زخم های دیابتی (زخم های ناشی از دیابت):

دیابت که یک بیماری مزمن است به مرور زمان به بافت های عروقی و عصبی آسیب می رساند. اختلالات گردش خون در سیاهرگ ها باعث ایجاد زخم به خصوص در ناحیه پا می شود. مراقبت از زخم شامل یک فرآیند طولانی است، زیرا متأسفانه دیر متوجه زخم ها می شوند. در درمان زخم باید مراقبت و پانسمان مناسب زخم با توجه به ویژگی های زخم مانند کنترل قند خون، بالا نگه داشتن پای آسیب دیده در سطح قلب، عفونت و وجود نکروز انجام شود. درمان بافت ها زمان زیادی می برد و نیاز به صبر دارد. اگرچه مراقبت های لازم از زخم در طول روند بهبود زخم اعمال می شود، اما پسرفت ها قابل مشاهده است.

آشنایی با پانسمان کلاژن

زخم های ناشی از اختلال گردش خون:

به ویژه بیماری هایی که به دلیل اختلالات گردش خون ایجاد می شوند مانند بیماری برگر که در اثر مصرف سیگار ایجاد می شود و تصلب شرایین باعث انسداد عروق می شود. انسداد عروق در اثر زخم پا ایجاد می شود. در موارد پیشرفته، متأسفانه، می تواند منجر به از دست دادن پا و ساق پا شود. زخم های ایجاد شده در چنین بیماری هایی معمولا عمیق هستند و نیاز به درمان طولانی مدت دارند.

زخم های واریسی:

دلیل اصلی این زخم ها که بیشتر در مچ پا و جلوی ساق پا دیده می شود این است که رگ های واریسی پیشرونده باعث اختلال در گردش خون می شوند. رگ های واریسی زخم مزمن هستند که درمان آن ها مشکل است و باید توسط بیمار با نظر متخصص درمان شود. این زخم ها باید تحت نظر پزشک پیگیری و به طور مناسب درمان شوند. باید تحت نظر پزشک، پانسمان مناسب برای زخم و در صورت لزوم مداخله جراحی انجام شود.

زخم بستر:

اینها زخم مزمن هستند که در اثر فشاری که در نواحی تماس با تخت یا صندلی به دلیل دراز کشیدن طولانی مدت در یک وضعیت یا استفاده از ویلچر در بیماران بستری/ فلج ایجاد می شود. در صورت عدم درمان می تواند به زخم های در حال رشد تبدیل شود.

زخم مزمن ناشی از ضربه های فیزیکی:

آسیب به بافت ها یا اعصاب ناشی از عوامل خارجی مانند افتادن، ضربه خوردن، نیش زدن، آسیب های فیزیکی هستند. بلافاصله پس از ضربه، اولین مداخله بیمار توسط پزشک در اورژانس انجام می شود و در مواقع لزوم بسته به شدت تروما و آسیب ناشی از آن، با ارتباط با سایر پزشکان مربوطه می توان مداخله جراحی انجام داد. در صورتی که پزشک متخصص پس از مداخله جراحی یا بدون نیاز به مداخله جراحی، درمان زخم را با پانسمان و مراقبت مناسب بداند، مراقبت و پانسمان لازم از زخم زیر نظر پزشک انجام شود.

زخم مزمن سوختگی:

در سوختگی های درجه ۱ و ۲ پانسمان روزانه و ۳-۲ روز بسته به وضعیت سوختگی انجام می شود. بهبود رابطه مستقیمی با سن بیمار و وضعیت زخم دارد.
زخم هایی که پس از جراحی بهبود نمی یابند:

در مراقبت از زخم‌هایی که در اثر جراحی ایجاد می‌شوند، اگر مراقبت‌ها و پانسمان مناسب زخم انجام شود، به‌ طور متوسط در ۶-۳ هفته بهبود می‌ یابد. بسته به وضعیت زخم، پانسمان هر روز یا یک روز در میان انجام می شود.

زخم های درمان شده در بخش مراقبت از زخم مزمن:

از آنجایی که بیماران و زخم ها استانداردهای مراقبت را در زخم های مزمن رعایت نمی کنند، روش های درمانی کمکی برای اطمینان از بهبود زخم، کوتاه کردن روند بهبود و جلوگیری از تلفات ایجاد شده است. اکسیژن درمانی هایپرباریک یکی از این روش هاست.

اکسیژن درمانی هیپرباریک (HBO):

اکسیژن درمانی هیپرباریک؛ یک کاربرد پزشکی است که در آن ۱۰۰٪ اکسیژن داده می شود و یک درمان با اکسیژن در سطح دریا، ۲-۳ برابر (معمولا ۲.۵-۲.۶ برابر) فشار اتمسفر است. به عبارت دیگر، استفاده از اکسیژن درمانی تحت فشار ۲.۵ ATA در یک محیط بسته به منظور هموگلوبین موجود در خون برای حمل مولکول های اکسیژن بیشتری که حیات را به بافت ها حفظ می کند، اکسیژن درمانی هیپرباریک نامیده می شود.

تحقیقات نشان داده است که وقتی ۱۰۰ درصد اکسیژن تحت فشار بالا استنشاق می‌شود، میزان اکسیژن موجود در خون تمیز که به بافت‌ها می ‌رود تا ۲۰ برابر افزایش می‌یابد.